SÜNNET

Bu yazı İLK ADIMIM DERGİSİ’nde  yayınlanmıştır

Sünnet en eski cerrahi işlemlerdendir. Birçok farklı toplumda geçmişte ve günümüzde farklı nedenlerle farklı gelişim dönemlerinde çoğunlukla erkeklere uygulanır.  Uygulama nedenleri olarak tedavi edici, koruyucu, dini ve kültürel gereklilikler sıralanır. Sünnet, batıda genellikle yenidoğan döneminde yapılır.

SÜNNET SOSYAL AÇIDAN DEĞERLİ

Toplumumuzda erkeklere uygulanmakta olan sünnetin yüksek manevi atfının yanı sıra sosyal değerliliği de mevcuttur.

Sünnetin çocuklar üzerindeki psikolojik etkileri ile ilgili dünyada birçok araştırma, yayın mevcut iken ülkemizdeki oranı oldukça düşüktür.  Bunun önemli bir nedeni, toplum olarak ‘sünnet’in varoluşsal bir gerçek olarak kabul edilmesidir.

Türkiye’de yapılan araştırmalar sünnetin erkek çocuklarına uygulanma yaşının ortalama 7 olduğunu gösteriyor.

Geleneklerin getirisi olan ortalama yaş olarak 7’nin tercih edilmesi ve toplumumuzda sünnete atfedilen olumlu alanlar, sosyal etmenler sünnetin olumsuz etkilerini azaltır.

Çocuklar 3 ile 6 yaş arasında cinsellik ve cinsel bölgeler ile ilgili merak içerisindedirler.  Bunun yanı sıra gelişimlerinin getirisi olarak soyut kavramları anlamlandıramazlar.  Bu yaş çocuklarının sünnet edilme durumlarında yaşadıkları en büyük korku ‘tümden kesilecek’ korkusudur. 

Anne baba doğru bir açıklama yaptıklarını düşünseler de bu yaş çocuklarının ‘sünnet’in gerekliliğini anlama ya da kontrolleri dışında bedenlerine yapılan bu müdahaleye akıl sır erdiremezler.

YANLIŞ ZAMANDA SÜNNETİN DOĞURACAĞI SORUNLAR

Yanlış zamanda, çocuğun fikri alınmadan, açıklama yapmadan gerçekleştirilen uygulamalar sonrasında çocuklarda kimi ruhsal sıkıntılar yaşanma olasılığı mevcuttur.  Çünkü bu gibi durumlarda kişinin izni olmaksızın ‘beden bütünlüğü’ bozulur.

Yanlış zaman, yanlış müdahalelerde çocuklarda görülebilecek ruhsal sıkıntılar:

·         Kaygı

·         Depresyon

·         Gece terörü (uyku halinde iken ağlamalar)

·         Takıntılı meşguliyetler

·         İleri ki yaşlarda cinsel problemler

Ancak Müslümanlık ve Musevilikte gerçekleştirilen sünnet uygulamalarına sosyal, kültürel ve dini atıflar kuvvetle mevcut olduğundan çocuklar genellikle bu gibi sıkıntılar yaşamazlar.

SÜNNET ÇOCUĞU VE BABASI

Ülkemizde sünnet çoğunlukla eğlencenin de eşlik ettiği törenler şeklinde yapılır ve bu törenler hem aile için sosyal hem de erkek çocuk için ‘büyümek’, ‘erkek olmak’ gibi değerler içermektedir.  Bu da toplumumuzda ‘sünnet’in olumsuz etkilerini azaltan bir diğer önemli etkendir. Ayrıca Nunberg (1947), sünnetin çocuğun baba ile özdeşimini destekleyeceği için bir diğer olumlu etkisinin de olabileceğini dile getirmiştir.

ANNE BABALARA ÖNERİLER

Sünnet uygulamalarının çocuklara zarar vermemesi adına anne ve babaların yapmaları gerekenler şunlardır:

·         Yenidoğan iken sünnet uygulaması olmadı ise 7 yaş mutlaka beklenmeli.

·         Kardeşi de beklemek adına ideal olan 7 yaşı 4-5 sene geciktirmemeli.

·         Yaşı geldiğinde sünnet uygulanma zamanına (okul zamanı, yaz tatili, vb) dair çocuğun da fikri alınmalı.

·         Süreç, neler olacağı ve neden yapıldığı sade ve net bir dil ile çocuğa anlatılmalı.

·         Çocukla anlayışlı, naif ancak net bir dil ile konuşulmalı.  Örneğin, ‘ Bu senin sağlığın için, diğer herkese de olduğu gibi sünnet olman gerekiyor.  Ne zaman olmak istersin?  Bana sormak istediklerin var mı?  Sor bakalım arkadaşların da olmuş mu?’ vb.

Haberdar edilmek çocukların ‘sünnet’ ile ilgili kaygılarını azaltmakta, isteklerini arttırabilir.